De liefde voor filosofie loopt als een rode draad door Martins leven. Hij kwam daarmee als 17-jarige in aanraking door een twee jaar oudere sportvriend. Martin: “Dat was Peter, hij is een mooi voorbeeld voor hoe een mens zich ondanks tegenslag op eigen kracht geweldig kan ontwikkelen. Peter was lang, wat zwaarder van postuur en niet echt atletisch. Hij was altijd het pispaaltje geweest, zowel thuis als op school. Van die niet te benijden rol wilde hij af en hij besloot zich daartegen te wapenen. Met karate en filosofie. Hij begon aan een soort reis naar een nieuw zelfbewustzijn. Een memorabel traject daarin was een groepssurvival in Schotland. Hij kwam van die barre tocht niet alleen terug met een schitterend verhaal, maar ook met letterlijk een stuk uit zijn rechter hiel. Die was compleet kapot gelopen. Wij, jongens op de sportschool, waren verbijsterd. Wie doet zoiets? Het herstel vergde vele weken. Maar Peter was vastbesloten om anders in het leven te gaan staan. Zich niet meer in de hoek te laten zetten, niet op te geven en de strijd aan te gaan. Die verminkte hiel was daar een duidelijk bewijs van.
In de tijd dat wij elkaar ontmoetten, begon Peter ook filosofie te lezen. Op een dag had hij een paar prachtige Nike-hardloopschoenen, knalgeel met blauwe vleugels, en een dikke schokdempende zool. Dat merk was helemaal nieuw voor ons. In het bos, tijdens het hardlopen, vertelde Peter wat voor een fantastisch boek hij had gelezen, Een kwestie van Hebben of Zijn, van Erich Fromm. De essentie was volgens hem dat wie echt een vrij mens wil zijn afstand moet doen van de zucht naar bezit. De gerichtheid van een bevrijd mens is veeleer gericht op begrippen als delen, geven, empathie en compassie dan op verzamelen, vasthouden en zelf-gerichtheid. ‘Streven naar meer, mooier, beter en groter is een obsessie geworden’, zei hij. ‘Alle waarden worden door een economische bril bekeken.’
Ik vond het een prachtig verhaal. Maar voor Peter was het meer. Hij was overtuigd van de diepe waarheid van de woorden van Fromm. Hij beschouwde soberheid, eenvoud, tevredenheid en vrijgevigheid als de paden die hij in zijn leven zou bewandelen.
Tijdens deze bosloop had ik mijn eerste filosofische discussie. ‘Peter’, zei ik, inhakend op zijn verhaal: ‘Wat een gave sportschoenen heb jij. Die kan ik denk ik niet betalen. Maar ik zou ze graag hebben. We hebben ongeveer dezelfde maat. Wat zou je er van zeggen om ze te ruilen? Of ben je toch meer gehecht aan je bezit dan jouw filosofie doet vermoeden?’ Peter viel even stil. Hij stopte met rennen, en keek me wat onbestendig aan. Werd hij nu in de maling genomen? ‘Je overvalt me wel’, zei hij. Ik zag hem nadenken en hij herpakte zich: ‘Je hebt het goed begrepen en ziet ook meteen kansen voor jezelf als materialist. Maar Martin, bedenk eens wat mijn knieën te lijden hebben onder mijn gewicht. Daarom heb ik deze gekocht. Het zijn in feite therapeutische schoenen. Lopen houd ik niet lang vol op die afgetrapte schoenen van jou. En als ik deze aan jou geef, heb ik geen geld meer om nog een paar van deze kwaliteit te kopen. Gun je ze mij, als je mijn woorden serieus neemt? Of ga jij helemaal voor jezelf zonder je te bekommeren om anderen en is dit daar een voorbeeld van.’
Peter stond met woorden zijn mannetje. Het was een mooie tegenzet. Wat kon ik daar nu tegenin brengen…? Peter was een vriend. Zijn kwetsbaarheid, zijn oprechtheid en zijn wil en zoektocht om het goede voor zichzelf en voor anderen te willen doen, waren ontwapenend.
Al snel na die bosloop kocht ik Een kwestie van Hebben of Zijn bij boekhandel Los in Bussum. Mijn eerste filosofieboek! Ik heb het nog steeds. De woorden van Fromm hebben ook een onuitwisbare indruk op mij gemaakt en een vuurtje opgepookt. Peter heeft trouwens nog lang op zijn Nike-schoenen gelopen. Anderhalf jaar later kreeg ik ze opgestuurd. De grapjas. Bijzonder misschien om nog te vermelden: Peter begon op de Mavo, doorliep de Havo, ging naar de HTS en studeerde later aan de TU in Delft. Wat een doorzetter.”